رنگ ها گروهی از افزودنی ها هستند که به صورت طبیعی و یا مصنوعی تهیه شده و جهت خوش منظر کردن و یا متحدالشکل کردن و گاهی هم برای مخفی کردن و نامحسوس جلوه دادن عیوب و تقلب در فرآوردههای غذایی بهکار میروند.
به طور کلی میتوان هدف از افزودن رنگ به ترکیبات خوراکی را به دلایل ذیل مرتبط دانست:
- برگرداندن رنگ اصلی به محصول
- اطمینان از یکنواختی رنگ
- تشدید رنگهای طبیعی در غذاها و دادن ظاهری جذاب و اشتها آور
- حفاظت از ویتامینها و جلوگیری از انجام واکنش
منشاء تولید انواع رنگها:
1- پیگمانهای معدنی Inorganic colors
2- رنگهای طبیعی Natural colors
3- مواد رنگ کننده مصنوعی Synthetic colors
پیگمانهای معدنی:
این دسته ازرنگها را بنام رنگدانههای غیرآلی نیزمیشناسند. این رنگها در طبیعت یافت میشوند.
انواع پیگمان های معدنی:
1- دیاکسید تیتانیوم
2- اکسید وهیدروکسید آهن
3- کربنات کلسیم
4- اولترامارین
5- نقره، طلا، آلومینیوم
6- فروس گلوکونات
رنگهای طبیعی:
این رنگها از منابع طبیعی (عصاره ورنگدانه گیاهان، میوهها، سبزیها و ...) استخراج میشوند و دارای سه منشاء گیاهی، حیوانی
و یا معدنی بوده و با اشکال پودری یا مایع دردسترس میباشند.
درجدول زیر اسامی رنگهای طبیعی ومنابع آنها آمده است:
نوع رنگدانه
منبع طبیعی
نوع رنگدهی
E. no
بیکسین ونوربیکسین
دانه گیاه آناتو
زرد تا نارنجی
E160b
آنتوسیانین
هویج قرمز، انگور،
تمشک،گیلاس،توتفرنگی، پیازقرمز
قرمز تا نارنجی
E163
بتانین
ریشه چغندر قرمز
قرمز مایل به آبی
E162
کلروفیل
اسفناج،گزنه
سبز
E140,E141
ملانوییداز کارامل
حرارت دادن کربوهیدراتها
قهوهای روشن
E150
پاپریکا
پوست میوه رسیده، فلفل قرمز
نارنجی قرمز
E160c
کورومین
ریشهگیاهکورکومالونا)زردچوبه(
زرد مایلبهسبز
E100
لوتئین
گیاهماریگلدیاگلهمیشهبهار
زرد
E161
کاروتنطبیعی
میوهپالم
زرد تا نارنجی
E160a
کارمین
حشرهکوشینیل ماده
پرتقالی-ارغوانی
E120
بتاکاروتن
مشابهطبیعی
زرد تا نارنجی
E160a
کارتاموس
گلرنگ
زرد
ندارد
ملانوئید مالت
جو
قهوهای
ندارد
کربنسبزی
کربونیزهکردنسبزیها
مشکی
E153
رنگهای مصنوعی (سنتزی):
به دنبال انقلاب صنعتی، موادغذایی فرآیند شده و صنایع غذایی نیز به سرعت توسعه یافت و افزودن رنگ، به منظور پنهان کردن کیفیت پایین موادغذایی مورد استفاده قرار گرفت.
از آنجاکه بیشتر رنگهای طبیعی ناپایدار بوده و در طول مدت فرایندهای تولید غذایی دچار تخریب میگردند، لذارنگهای غذایی مصنوعی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتهاند.رنگهای غذایی مصنوعی، رنگ جذاب و پایدار محصولات غذایی را تضمین مینمایند. هزینههای فرایندهای تولید درمقایسه با تولید رنگهای طبیعی بسیار پایینتر هستند. این مزایا، تولیدکنندگان را بر آن میدارد تا علیرغم تایید اثرات منفی این رنگها روی ارگانیسم انسانی، باز هم از آنها استفاده نمایند.