معاونت غذا و دارو

به گزارش مسئول روابط عمومی معاونت غذا و دارو:

همه‌ساله با نزدیک شدن به آغاز سال جدید و خانه‌تکانی شاهد مصرف بالایی از انواع مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده در خانه‌هایی مردم هستیم که دراین‌بین عدم رعایت اصول صحیح مصرف منجر به بروز انواع مسمومیت‌ها می‌گردد.

پس باید آموخت که به جهت جلوگیری از بروز مسمومیت و یا چگونگی برخورد در هنگام بروز آنچه باید کرد تا حداقل میزان آسیب به فرد برسد:

همیشه هنگام استفاده از فرآورده‌های شیمیایی و شوینده‌ها ابتدا در نور کافی، برچسب روی بسته‌بندی را مطالعه و سپس مصرف کنید. استفاده از مواد شیمیایی در تاریکی و بدون مطالعه و آگاهی از نحوه استفاده آن‌ها می‌تواند خطرناک باشد.

ایمن‌سازی منازل در مقابل عوامل بروز مسمومیت‌ها خصوصاً ترکیبات شوینده خانگی بسیار حائز اهمیت است. استفاده نا به‌جا و بدون آگاهی از مواد شوینده و پاک‌کننده‌های شیمیایی می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری بر سلامت وارد کند.

از قرار دادن مواد شوینده، ضدعفونی‌کننده و الکل در کمدهای زیر ظرف‌شویی اجتناب نمایید. خطر مسمومیت در کودکان نوپا و ‏کنجکاو از ‏این طریق بسیار بالا است. ‏

محصولات شیمیایی و شوینده را همیشه در ظرف اصلی‌شان نگهداری کنید. هرگز این فرآورده‎ها را در ظروف مواد خوراکی (مثل بطری نوشابه) نگه ندارید. ممکن است کودکان و سالمندان به‌اشتباه این مواد را بخورند و دچار مسمومیت شدید شوند.

باز کردن پنجره‌ها یکی از اصول مهم و اولیه در استفاده از شوینده‌ها است. با توجه به اینکه بسیاری از ترکیبات مانند وایتکس (مواد بر پایه کلر)، جوهر نمک و ... بخارات سمی ایجاد می‌کنند که به مخاط دهان، بینی و ریه صدمه می‌زنند، در هنگام استفاده از این مواد، پنجره‌ها را بازکنید تا هوا به‌خوبی در محیط جریان داشته باشد.

در زمان نظافت سطوح و استفاده از ترکیبات شوینده و پاک‌کننده از دستکش لاستیکی، کفش جلوبسته و در صورت امکان ماسک استفاده نمایید. باید توجه داشت ماسک تنفسی معمولی هیچ‌گاه جلو بخارات متصاعد شده از شوینده‌ها و مواد شیمیایی را نمی‌تواند بگیرد و نباید به‌صرف داشتن ماسک، خود را در معرض استنشاق بخارات مواد شیمیایی قرار دهید.

مخلوط کردن مواد شیمیایی و شوینده‌های خانگی مانند جوهر نمک (جرم بر ولوله بازکن)، مواد سفیدکننده و لکه بر (مانند وایتکس) بسیار خطرناک است و گازهای ناشی از این ترکیب بسیارسمی و خفه‌کننده است. برخی افراد که از این خطر اطلاعی ندارند، تصور می‌کنند با اختلاط مواد سفیدکننده و جرم‌گیر، اثرات پاک‌کنندگی آن را افزایش می‌دهند. این در حالی است که گاز خطرناک حاصل از این ترکیب، به مسمومیت تنفسی شدید و حتی صدمات برگشت‌ناپذیر در ریه منجر می‌شود؛ بنابراین به‌هیچ‌عنوان انواع ترکیبات و پودرها و مواد مایع شوینده، جرم‌گیر و سفیدکننده نباید باهم مخلوط شوند.

در هنگام استفاده از محلول‌های با پایه الکلی توجه شود که این فرآورده‌ها به دلیل قابلیت تبخیر سریع آتش‌زا هستند و باید از نگه‌داری آن‌ها در کنار شعله آتش خودداری کرد. حتی توصیه‌شده است در هنگام ضدعفونی تلفن همراه، گوشی خود را ابتدا خاموش و سپس سطح آن را با محلول الکلی ضدعفونی نمایید. هنگامی‌که دست و سطوح به محلول الکلی آغشته شد، باید صبر کنید تا خودبه‌خود خشک شود.

استفاده از پاک‌کننده‌هایی مثل جوهر نمک، مواد شوینده و لکه بر، لوله‌بازکن، لاک پاک‌کن، سموم حشره‌کش و جونده‌کش، تینر، ضدیخ، بنزین و نفت خطرناک بوده و این مواد در صورت بلعیده شدن و تماس باپوست و چشم یا تنفس، بسیار سمی هستند.

در صورت تماس اتفاقی پوست یا چشم با مواد شیمیایی و شوینده، برای درمان هرچه سریع‌تر آن محل را با آب فراوان شست‌وشو دهید و در صورت برطرف نشدن عوارض موضعی یا بروز علائم سوختگی، تورم، سوزش و خارش، هرچه سریع‌تر به مراکز درمانی مراجعه کنید. هرگز از مواد قلیایی و یا اسیدی جهت خنثی‌سازی استفاده نکنید.

در صورت بلع مواد با خاصیت خورندگی مانند اسیدها و قلیاها، هرگز بیمار را وادار به استفراغ نکنید. این کار می‌تواند سبب وخیم شدن وضع بیمار شود.

قبل از دور انداختن ظروف حاوی مواد شیمیایی و شوینده داخل ظرف زباله، آن را آبکشی نمایید.‏

در صورتیکه نزدیکان شما ماده‌ای غیرخوراکی و سمی را بلعید و یا بخارات آن را استنشاق نمود، با مرکز اورژانس 115 و یا مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم 190 تماس بگیرید.