معاونت غذا و دارو

به گزارش مسئول روابط عمومی معاونت غذا و دارو:

نظافت کلی عید، زمان مناسبی است تا در هر منزلی، به قفسه یا جعبه دارویی منزل سری بزنیم و به آن سروسامان دهیم. گرچه داروها نقش مؤثری در درمان بسیاری از بیماری ها دارند ولی عدم نگهداری در شرایط مناسب می‌تواند خطرات احتمالی را با خود به همراه داشته باشد.

برای نگهداری داروها در منزل حتماً به شرایط نگهداری دارو مندرج درروی جعبه یا برچسب دارو و یا بروشور داخل جعبه دارویی دقت نمایید.

• سؤالات خود را در مورد نحوه نگهداری دارو را از داروساز پرسش‌نمایید.
• تعداد داروهایی که باید در یخچال نگهداری شوند اندک می‌باشد. هنگام دریافت دارو از داروساز نحوه نگهداری دارو را بپرسید.
• نگهداری داروها در یخچال فقط برای داروهایی که یخچالی می‌باشند ضروری و مناسب است. یخچال مانند حمام دارای رطوبت می‌باشد و باعث می‌شود دارو زودتر از رسیدن به تاریخ انقضای روی بسته‌بندی، خراب شود.
• در منزل از نگهداری داروهایی که برچسب ندارند و مورد مصرف نمی‌باشند، خودداری نمایید.
•  داروها را در داخل بسته‌بندی اصلی آن‌ها، دور از نور، گرما و رطوبت نگهداری نمایید.
•  سرنگ و دستکش استریل نیز تاریخ انقضای مصرف دارند. سرنگ و یا دستکش استریل که تاریخ‌مصرف آن گذشته و یا کاغذ پوشش آن‌ها پاره شده باشد غیر استریل و غیرقابل استفاده می‌باشد.
•  از مصرف پمادها و کرم‌هایی که قوام خود را ازدست‌داده‌اند، سفت یا آبکی شده‌اند، از بسته‌بندی نشست کرده است، بپرهیزید و آن‌ها را دور بریزید.
•  هرگز دارویی را در جعبه داروی دیگری نگهداری نکنید. چراکه این امر منجر به مسمومیت دارویی خود یا عزیزانتان خواهد شد.
• توجه داشته باشید داروها بایستی در ظرف اصلی خود نگهداری شوند خارج کردن آن‌ها از ظروف و تقسیم در پاکت‌های کاغذی یا پلاستیکی فساد آن‌ها را تسریع می‌کند.

نحوه نگهداری قرص و کپسول:

الف انواع خوراکی: به دلیل پایین بودن دمای یخچال نسبت به محیط بیرون، رطوبت بالاتری دارد و در صورت گذاشتن در یخچال زودتر فاسد می‌شوند.

ب انواع واژینال: در صورت رعایت شرایط نگهداری و اپلیکاتور یک‌بارمصرف تا آخر تاریخ انقضا قابل‌مصرف می‌باشند.

نکته: در مورد قرص‌ها و کپسول‌هایی که پس از شمارش، بسته‌بندی و تحویل می‌گردند، در صورت وجود رطوبت‌گیر و محکم بودن درب ظرف، ملاک نگهداری تا تاریخ انقضاء دارو می‌باشد.

نحوه نگهداری پماد و کرم و ژل:

الف پماد و کرم و ژل موضعی: در صورت جمع‌کردن قسمت مصرف‌شده تیوپ و محکم بودن درب حداکثر تا زمان انقضا قابل نگهداری است.

ب پماد و کرم و ژل چشمی: تا یک ماه از زمان باز شدن قابل‌مصرف می‌باشند.

ج پماد و کرم و ژل واژینال: بعد از باز کردن تا یک ماه قابلیت مصرف دارند.

نحوه نگهداری قطره:

الف انواع قطره چشمی: چنانچه در موقع مصرف قطره به چشم تماس پیدا نکند، حداکثر تا یک ماه بعد از باز کردن قطره قابل‌مصرف می‌باشد.

ب انواع قطره گوشی و بینی: در صورت محکم بودن درب ظرف بعد از مصرف در صورت عدم یخ‌زدگی و عدم‌تغییر رنگ، حداکثر تا پایان تاریخ انقضا قابل‌استفاده می‌باشد هرچند باید درنظر داشت که با مصرف تدریجی احتمال تغلیظ دارو می‌باشد.

ج انواع خوراکی: در صورت باز کردن قطره خوراکی، حداکثر تا یک ماه قابل نگهداری می‌باشد. فقط در مورد قطره نیستاتین بعد از شروع مصرف تا یک هفته در یخچال قابلیت نگهداری دارد.

نحوه نگهداری شربت و سوسپانسیون:

الف نحوه نگهداری انواع سوسپانسیون: برخی سوسپانسیون‌ها آماده‌اند و برخی با افزودن آب جوشیده سرد، آماده مصرف می‌شوند. سوسپانسیون‌ها در دمای اتاق تا هفت روز و در یخچال تا چهارده روز قابل نگهداری می‌باشند. به‌غیراز سوسپانسیون کوآموکسی کلاو که به گرما شدیداً حساس است و بعد از آماده‌سازی، باید سریع به یخچال منتقل شود که در این صورت تا هفت روز در یخچال قابل نگهداری است. توجه شود که اگر سوسپانسیون کوآموکسی کلاو از رنگ کرم روشن تغییر رنگ داد و تیره‌تر شد، قابل‌مصرف نیست.

دقت شود سوسپانسیون‌ها دو فاز دارند که با تکان دادن شیشه دارویی، فاز جامد آن در فاز مایع پخش و یکنواخت می‌شود. اگر لایه زیرین سوسپانسیون، با تکان دادن معمولی یکنواخت نشد، اصطلاحاً کیک ایجادشده و قابل‌مصرف نیست.

ب نحوه نگهداری انواع شربت مایع: ضمن باز کردن باند محکم درب بطری، در صورت محکم بودن درب آن و عدم‌تغییر خواصی مثل بو، مزه و رنگ، در مورد شربت تا یک ماه و در مورد الگزیر تا آخر تاریخ انقضا قابل‌مصرف می‌باشند. هرچند به جهت تغلیظ دارو در اثر نگهداری طولانی آن، استفاده آن در کودکان و سالمندان توصیه نمی‌شود.

نحوه نگهداری اسپری تنفسی و اسپری بینی:

در صورت شستشوی صحیح سیلندر تا پایان تاریخ انقضا قابل‌استفاده می‌باشند. به دلیل قابل اشتعال بودن پوکه اسپری تنفسی، از نزدیک کردن اسپری تنفسی به آتش باید جلوگیری کرد.

نحوه نگهداری آمپول:

آمپول‌ها به‌عنوان داروی یک‌بارمصرف بوده و بلافاصله بعد از باز شدن باید استفاده و باقیمانده آن دور ریخته شود.

نحوه نگهداری ویال:

این شکل دارویی به‌صورت چند دوز و چند بار مصرف بوده و یال‌های مایع تا چهار هفته بعد از شروع مصرف قابل نگهداری می‌باشند. (مانند و یال‌های انسولین و لیدوکایین) و در انواع دیگر، مقدار باقیمانده بعد از شروع مصرف دور انداخته می‌شوند. در مورد و یال‌های پودری بعد از انحلال با حلال طبق بروشور کارخانه سازنده قابلیت نگهداری دارند.

نحوه نگهداری محلول‌های تزریقی حجیم:

الف: انواع محلول‌های تزریقی حجیم تزریقی: بعد از قرار دادن ست سرم بلافاصله باید تزریق شوند.

ب: انواع محلول‌های تزریقی حجیم شست‌وشو: بلافاصله بعد از باز کردن برای شستشوی زخم‌ها باید استفاده شوند، زیرا در غیر این صورت در زخم‌های باز می‌توانند موجب عفونت گردند.

ج: از انجماد محلول‌های تزریقی حجیم باید جلوگیری کرد. نگهداری آن‌ها در دمای اتاق بلامانع می‌باشد.