معاونت غذا و دارو

به گزارش مسئول روابط عمومی معاونت غذا و دارو:

دکتر هادی عباسیان معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان آذربایجان غربی با حضور در برنامه زنده رادیویی مرکز مهاباد در خصوص نقش انرژی هسته ای در پزشکی  و اثرات مثبت فناوری هسته ای در درمان گفت:

امروز قرار است درباره بخشی کمتر دیده شده ولی بسیار مهم از این فناوری صحبت کنیم یعنی کاربرد انرژی هسته‌ای در پزشکی، در پزشکی ما با فناوری به نام پزشکی هسته‌ای سر و کار داریم که از مواد رادیو اکتیو برای تشخیص دقیق‌تر بیماری‌ها و درمان هدفمندتر آنها استفاده می‌شود. این فرایندها با استفاده از ترکیباتی به نام رادیو داروها انجام می‌شود.

رادیو داروها ترکیباتی از یک ماده رادیو اکتیو و یک مولکول دارویی هدفمند هستند مولکول دارویی، مانند یک موشک هدایت شونده ماده رادیواکتیو را مستقیماً به بافت یا سلول مورد نظر می‌رساند این کار دو کاربرد اصلی دارد تشخیص و درمان بیماری .

وی در خصوص تشخیص بیماری  افزود:  رادیو داروها در تصویربرداری پزشکی مانند دستگاه های PETو SPECT، برای بررسی عملکرد اندام‌های داخلی استفاده می‌شوند این تکنیک به پزشک این امکان را می‌دهد که قبل از ظهور علائم بیماری، بیماری را تشخیص دهد مثلاً فلودئوکسی گلوکز با ایزوتروپ فلورین-18 یکی از پرکاربردترین رادیوداروها در شناسایی سلول‌های سرطانی است.

اما هدف دوم یعنی درمان بیماری : درمان هدفمند با رادیوداروها به ویژه در سرطان تحولی بزرگ به وجود آورده است به عنوان نمونه ید ۱۳۱ برای درمان سرطان تیروئید استفاده می‌شود ایزوتروب‌هایی مانند ایتریوم ۹۰ و ساماریوم  ۱۵۳ در درمان متاستازهای استخوانی کاربرد دارد و با آسیب حداقلی به بافت‌های سالم سلول‌های بیمار را نابود می‌کند.

عباسیان در خصوص مزیت اصلی  فناوری هسته ای بیان کرد:  دقت و هدف‌گیری دو مزیت اصلی فناوری هسته ای است. پزشکان می‌توانند عملکرد اعضای داخلی را نه فقط از نظر ساختاری بلکه از نظر فعالیت‌های زیستی بررسی کنند این یعنی تشخیص زودتر، درمان موثرتر و عوارض کمتر برای بیمار.

این مقام مسئول در خصوص مسیر ایران در این فناوری تصریح نمود:  در مسیر خودکفایی جمهوری اسلامی ایران علی رغم فشارهای بین‌المللی و تحریم‌ها، پیشرفت های قابل توجهی در حوزه تولید و استفاده از رادیو داروها داشته است  امروزه بیش از ۵۰ نوع رادیو دارو در کشور تولید می‌شود که در بیش از ۲۱۰ مرکز درمانی مورد  استفاده قرار می گیرد. برخی از این داروها حاصل تحقیقات بومی و خلاقیت محققان ایرانی اند برای مثال ۳ رادیو داروی جدید تشخیصی بر پایه ایزوتروپ مس ۶۴ معرفی شده‌اند که در تشخیص سرطان‌ها کاربرد دارند همچنین ایران توانسته با تولید این داروها نیاز داخلی را تامین کرده و حتی به کشورهای دیگر مانند برخی کشورهای آمریکای لاتین و منطقه صادرات داشته باشد.

عباسیان در خصوص چالش های موجود گفت:  اولین موضوع در این خصوص نیمه عمر کوتاه مواد رادیواکتیو است که تولید و توزیع این داروها را با یک رقابت با زمان تبدیل می‌کند مورد دوم  نیاز به زیرساخت‌های پیشرفته مانند رآکتورهای تحقیقاتی ،سیکلوترون ها، و تجهیزات تصویربرداری و مورد آخر کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه پزشکی هسته‌ای و داروسازی هسته‌ای است برای مثال رآکتور تحقیقاتی تهران اصلی‌ترین منبع تولید رادیو ایزوتروپ‌ها در کشور است اکنون بیش از ۵۰ سال عمر دارد و ظرفیت آن محدود است بنابراین ساخت رآکتورهای تحقیقاتی جدید یکی از اولویت‌های توسعه پزشکی هسته‌ای در کشور محسوب می‌شود.

حال با نگاهی به آینده باید گفت:  پیشرفت‌های نوینی مانند استفاده از نانو ذرات پرتوزا، براکی تراپی و ایمونوکانجو گیت‌ها در حال تغییر چشم انداز درمان بیماری‌ها هستند. هدف نهایی این است که درمان‌ها دقیق‌تر ارزان‌تر و کم خطرتر باشند.

این مقام مسئول در پایان تاکید کرد:  انرژی هسته‌ای اگر به درستی استفاده شود نه تنها خطرناک نیست بلکه نجات بخش بسیاری از جان هاست کشوری مثل ایران با نرخ رو به رشد ابتلا به سرطان استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند پزشکی هسته‌ای نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است از طرف دیگر باید به این نکته نیز اشاره کنم که پیشرفت در این حوزه تنها با همکاری چند جانبه محققان، دولت ،صنعت و جامعه پزشکی ممکن است سرمایه‌گذاری در آموزش، توسعه زیرساخت‌ها و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان می‌تواند ایران را به یکی از قطب‌های منطقه‌ای در حوزه پزشکی هسته‌ای تبدیل کند.