به گزارش مسئول روابط عمومی معاونت غذا و دارو
روزه‌داری و مصرف داروها
در صورت ابتلا به بیماری قبل از اقدام به روزه‌داری حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید.
به گزارش مسئول روابط عمومی معاونت غذا و دارو:
با فرارسیدن ماه رمضان، برای افرادی که به دلیل ابتلا به بیماری، دارو مصرف می‌نمایند، همیشه این سؤال مطرح است که نحوه صحیح مصرف داروها در زمان روزه‌داری چگونه باید باشد و آیا قطع مصرف داروها و یا جابجایی زمان مصرف دارو به زمان‌های قبل از سحر یا بعد از افطار کار درستی است یا خیر .
در بارداری، شیردهی و برخی از بیماری ها مانند دیابت، فشارخون، روده تحریک‌پذیر، یبوست، زخم‌های گوارشی (معده و دوازدهه)، اختلالات کلیوی، اختلالات غده تیروئید، بیماری های اعصاب و روان، قلبی-عروقی و تنفسی، فرد ملزم می‌باشد پیش از اقدام به روزه‌داری، با پزشک معالج خود در خصوص اقدام به روزه‌داری مشورت نماید.
بیماران نباید بدون مشورت با داروساز یا پزشک معالج خود، اقدام به قطع دارو، تغییر یا کاهش دوز مصرفی و یا تغییر زمان مصرف نمایند. رعایت نکردن این اصول می‌تواند منجر به عدم اثربخشی دارو، عدم دستیابی به اثرات درمانی، بروز اثرات جانبی و تشدید بیماری شود. چنانچه فردی به‌رغم ابتلا به بیماری، پس از مشورت با پزشک معالج، مجاز به روزه گرفتن باشد، می‌بایست به نکات زیر توجه نماید.
بیماران مبتلابه صرع، در معرض خطر تغییر دوز دارو در ایام روزه‌داری می‌باشند. پزشکان علاوه بر بیماران صرعی که با قطع دارو دچار بازگشت حملات تشنجی می‌شوند، باید به بیماران مبتلابه آسم که با قطع داروهای استنشاقی و افشانه‌های تنفسی دچار حملات آسمی می‌شوند مشاوره دقیق داده و توصیه‌های لازم را ارائه نمایند.
مطالعات به‌عمل‌آمده روی داروهای ضد فشارخون نشان می‌دهد که روزه‌داری تأثیر خاصی بر اثربخشی این داروها ندارد. البته گاهی اوقات لازم است در مورد داروهای مدر (ادرارآور)، برای جلوگیری از کاهش آب بدن، پزشک اقدام به کاهش دوز این داروها در بیماران روزه‌دار نماید.
برخی از داروهای ضدالتهاب این قابلیت رادارند که دو بار در طول روز مصرف شوند. مصرف این‌گونه داروها را می‌توان با مشورت پزشک و داروساز به زمان افطار و سحر موکول نمود.
پزشک معالج، جهت درمان عفونت در بیمار روزه‌دار، می‌تواند اقدام به تجویز آنتی‌بیوتیک‌هایی نماید که به‌جای چند بار مصرف در طی روز، یک یا دو بار در روز مصرف شوند.
برخی از داروها نیز به شکل آهسته رهش در بازار دارویی موجود می‌باشند. در مورد این داروها به‌جای مصرف سه تا چهار بار در روز، پزشک می‌تواند داروی آهسته رهش که یک‌بار در روز تجویز می‌شود توصیه نماید.
تغییر نحوه مصرف برخی از داروها (از شکل خوراکی به شکل پوستی) در این ایام نیز بر اساس تجویز پزشک ممکن می‌باشد. در صورت وجود این شکل دارویی، بجای مصرف برخی از داروهای خوراکی، پزشک معالج می‌تواند آن‌ها را به شکل زیست چسب (چسب پوستی دارو در صورت موجود بودن) تجویز نماید.
هرچند روزه‌داری برای برخی از مبتلایان به دیابت بنا بر تشخیص پزشک معالج می‌تواند مفید باشد، ولی تغییر خودسرانه دوز دارو و رژیم غذایی در برخی دیگر بسیار خطرناک است. بیمارانی که انسولین مصرف می‌نمایند قبل از اقدام به روزه‌داری باید با پزشک معالج خود مشورت نمایند. در تمامی بیماران دیابتی، کنترل مرتب قند خون و تنظیم آن بسیار مهم می‌باشد.
نکته بسیار مهمی که در خصوص سلامت بانوان لازم به ذکر است، استفاده از داروهای ضدبارداری ترکیبی مانند LD است که می‌بایست با دستور پزشک معالج صورت گیرد و مصرف آن به‌منظور قطع خونریزی دوران قاعدگی و کامل کردن روزه در ماه رمضان ممنوع می‌باشد. مصرف قرص‌های ضدبارداری ترکیبی به روشی که منجر به قطع قاعدگی شود، علاوه بر این‌که چرخه هورمونی مصرف‌کننده دارو را مختل خواهد کرد، تبعات خطرناکی مانند اختلالات انعقادی و ایجاد لخته در عروق اندام‌های تحتانی و حتی عروق مغزی به دنبال خواهد داشت. خصوصاً که این امر با کاهش مصرف مایعات ممکن است تشدید شود. شیوع این عارضه با افزایش سن افزایش می‌یابد و این امر هشداری است برای بانوانی که در سنین بالای 35 سال هستند، دارای اضافه‌وزن و سابقه ترومبوز می‌باشند و یا سیگاری هستند. این موضوع ضرورت مصرف داروهای ضدبارداری خوراکی را تحت نظارت پزشک، دوچندان می‌کند.
توصیه‌های نحوه مصرف داروها در ماه مبارک رمضان
- در خصوص اقدام به روزه‌داری و همچنین نحوه مصرف داروها، باید با پزشک و داروساز مشورت نمایید.
- روزه‌دار عزیز، چنانچه مبتلابه بیماری خاصی هستید که مجبور به مصرف دارو در ایام مبارک ماه رمضان می‌باشید، قبل از هر چیز با پزشک معالج خود مشورت نمایید.
- در زمان روزه‌داری هیچ‌گاه وعده‌های دارو را خودسرانه حذف و یا به زمان دیگری موکول ننمایید. این عمل سبب اختلال در روند درمان می‌گردد. مصرف بسیاری از داروها را می‌توان پس از مشوت با پزشک به زمان سحری یا افطار منتقل نمود.
- روزه‌دار عزیز، چنانچه مبتلابه بیماری مزمن مانند فشارخون، دیابت، بیماری های گوارشی، اعصاب و روان، قلبی- عروقی، تنفسی و اختلالات کلیوی می‌باشید، در این خصوص که آیا روزه‌داری برای شما بدون اشکال است یا خیر و همچنین در صورت بی‌خطری، در مورد نحوه مصرف دارو و رژیم غذایی مناسب در ماه مبارک رمضان، با پزشک و داروساز مشورت نمایید.
- اثربخشی بسیاری از داروها، ارتباط مستقیمی با مصرف به‌موقع آن‌ها در زمان معین دارد. در ایام روزه‌داری خودسرانه نوبت داروی خود را قطع ننمایید.
- قطع ناگهانی برخی از داروها به‌واسطه روزه‌داری بسیار خطرناک است. درباره قطع داروهای خود و نحوه استفاده آن‌ها در ماه مبارک رمضان، با پزشک و یا داروساز خود مشورت نمایید.
- بیماران دیابتی باید پیش از شروع ماه مبارک رمضان تحت بررسی پزشکی قرار گیرند. بیماران باید ازنظر سطح قند خون، فشارخون، چربی خون، انعقاد خون و بررسی‌های کلی وضعیت بیوشیمی خون بررسی گردند و بر این اساس رژیم غذایی و دارویی مختص هر بیمار قبل از شروع ماه مبارک تعیین گردد.
- هم بیماران و هم‌خانواده فرد مبتلابه دیابت باید در رابطه با خطرات احتمالی تهدیدکننده بیمار در ایام روزه‌داری مورد مشاوره قرار گیرند. همچنین در مورد علائم افزایش و کاهش قند خون، اندازه‌گیری قند خون، تنظیم وعده‌های غذایی، فعالیت بدنی و مصرف داروها در ماه مبارک رمضان باید آموزش لازم را دریافت کنند. علاوه بر این، روش درمان و اقدامات لازم در صورت بروز مشکل باید به همراه بیمار آموزش داده شود.
- استفاده از داروهای ضدبارداری ترکیبی مانند LD در بانوان فقط می‌بایست طبق دستور پزشک معالج باشد و جهت قطع خونریزی دوران قاعدگی و به‌منظور کامل کردن روزه در ماه رمضان، نمی‌بایست مصرف شود چراکه تبعات خطرناکی مانند اختلالات انعقادی و ایجاد لخته خون در عروق اندام‌های تحتانی و حتی عروق مغزی به دنبال خواهد داشت.
